Aminokwasy,
Aminokwasy, związki organiczne
zawierające w cząsteczce przynajmniej jedną grupę aminową -NH2
(aminy) i karboksylową -COOH (kwasy karboksylowe). Są substancjami
krystalicznymi, dobrze rozpuszczalnymi w wodzie. Rozróżnia się aminokwasy
np. alifatyczne i aromatyczne, kwasowe i zasadowe. Aminokwasy mają
własności amfolitów. Ich cechą charakterystyczną jest tzw. punkt
izoelektryczny. Największe znaczenie mają α-aminokwasy
(w których grupy: aminowa i karboksylowa znajdują się przy tym samym
atomie węgla), tzw. aminokwasy naturalne, będące jednostkami strukturalnymi
białek, wykazujące aktywność optyczną (oprócz glicyny) i wchodzące
w reakcje charakterystyczne zarówno dla kwasów karboksylowych, jak
i dla amin. Z ninhydryną dają związki barwne. Wyodrębniono ich ponad
20.
Aminokwasy uczestniczą
w biosyntezie wielu związków w komórkach zwierząt, w roślinach
i drobnoustrojach. W komórkach (gł. roślin i mikroorganizmów)
występują ponadto tzw. aminokwasy niebiałkowe. Rośliny i niektóre drobnoustroje
syntetyzują wszystkie aminokwasy białkowe, zwierzęta i pozostałe
drobnoustroje - tylko część z nich (aminokwasy
endogenne), resztę muszą pobierać z zewnątrz, w pokarmie (aminokwasy egzogenne).
Tak więc aminokwasy endogenne, aminokwasy,
które organizm sam wytwarza z dostarczonego azotu i związków węgla.
Rośliny i pewne drobnoustroje syntetyzują wszystkie aminokwasy występujące
w białkach, natomiast zwierzęta (a także człowiek) i pozostałe
drobnoustroje tylko część aminokwasów
Dla człowieka aminokwasami
endogennymi są: alanina, glicyna, prolina, histydyna, arginina, kwas
asparaginowy, kwas glutaminowy oraz odpowiedniki amidowe tych kwasów.
Natomiast reszta aminokwasów to
aminokwasy egzogenne, , czyli te które organizm musi pobrać ze środowiska
zewnętrznego, gdyż nie potrafi ich zsyntetyzować.
Dla człowieka aminokwasami
egzogennymi są: treonina, tryptofan, fenyloalanina, lizyna, leucyna,
izoleucyna, metionina i walina.
Aminokwasy otrzymuje się
w wyniku reakcji α-chlorowcokwasów
z amoniakiem lub przez syntezę Streckera, także z hydrolizatów
białkowych (hydroliza) za pomocą chromatografii jonowymiennej (polipeptydy).
Aminokwasy
występujące w białkach