Dietetyka,
Dietetyka to nauka o racjonalnym
żywieniu człowieka, łącząca wiedzę takich nauk jak: biologia, biochemia,
fizjologia i patofizjologia, medycyna kliniczna, higiena, profilaktyka
zdrowia, technologia żywności i techniki przyrządzania pożywienia. Dietetyka
bada rolę składników pokarmowych w przemianach materii i energii na
poziomie komórek, narządów, układów i całego organizmu. Dzięki, wynikom
tych badań możliwe jest wskazywanie zagrożeń wynikających z niewłaściwego
odżywiania, weryfikacja dotychczasowych poglądów oraz określenie konkretnych
zaleceń i diet najlepiej służących utrzymaniu zdrowia.
W społeczeństwach
o najwyższym rozwoju cywilizacyjnym najczęstszą przyczyną chorób
i śmierci stały się choroby wynikające z zaburzeń przemian
metabolicznych jak: cukrzyca, miażdżyca i choroby nowotworowe. Jedną
z głównych przyczyn ich powstawania jest zbyt duże spożywanie
wysokokalorycznych pokarmów zawierających tłuszcze i białka. Medycyna
kliniczna leczy skutki tych chorób, dietetyka dostarcza informacji do opracowywania
zasad zdrowego odżywiania, które w połączeniu z odpowiednim trybem
życia są najskuteczniejszą metodą zapobiegania chorobom cywilizacyjnym. Na
przykład odkrycie niszczącej roli wolnych rodników tlenu i działania
kwasów tłuszczowych w organizmie stało się przyczyną zmian niektórych
zaleceń żywieniowych.
Dietetyka pomaga
w opracowaniu diet dla dzieci, młodzieży, dorosłych, sportowców itp.
Osiągnięcia dietetyki wykorzystywane są w dietoterapii, czyli wspomaganiu
leczenia odpowiednią dietą, np. w chorobach nerek, wątroby, alergii,
nadwrażliwości pokarmowej, cukrzycy, chorób układu krążenia lub nowotworów.
Badaniami z zakresu dietetyki zajmuje się Organizacja Narodów
Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) oraz Światowa
Organizacja Zdrowia (WHO). W Polsce badania takie prowadzi Instytut
Żywności i Żywienia w Warszawie, Komitet Żywienia Człowieka PAN,
Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW w Warszawie,
Polskie Towarzystwo Nauk Żywieniowych i akademie medyczne.
W wyniku prac tych instytucji
opracowano, między innymi, normy żywieniowe dla różnych grup wiekowych
i zawodowych ludności, dane o wartościach odżywczych produktów
żywnościowych i ich wielkości spożycia w Polsce, zalecenia żywieniowe
mające służyć poprawie jakości życia i zdrowia społeczeństwa. Dietetyka
bada też skutki spożywania żywności wyprodukowanej z zastosowaniem nowych
technologii, żywności, coraz bardziej przetworzonej i zchemizowanej oraz
wytworzonej z genetycznie zmodyfikowanych półproduktów.