Tlen, oxygenium, O,

Pierwiastek chemiczny należący do grupy VI A w układzie okresowym, liczba atomowa 8, masa atomowa 16,0. Znanych jest 10 izotopów tlenu, w tym 3 trwałe: (¹⁶O, ¹⁷O, ¹⁸O). W przyrodzie występuje w stanie wolnym w atmosferze oraz w formie związanej w wodzie, minerałach, w organizmach roślinnych i zwierzęcych. Jest najbardziej rozpowszechnionym pierwiastkiem na Ziemi. Bezbarwny, bezwonny gaz, o własnościach paramagnetycznych, gęstość 1,43 g/dm³, temperatura krytyczna -118°C, ciśnienie krytyczne 49,7 atm. (stan krytyczny).

Tlen otrzymuje się przez destylację frakcjonowaną ciekłego powietrza lub elektrolizę wody. Skroplony tlen jest cieczą o niebieskawym zabarwieniu, gęstość 1,13 g/cm³. Tworzy cząsteczki dwuatomowe, trójatomowe (diamagnetyczny ozon) lub przybiera postać pojedynczych atomów (tlen atomowy, znacznie bardziej aktywny chemicznie). W ogromnej większości związków chemicznych tlen występuje na -2 stopniu utlenienia. Reaguje z większością metali, łatwo utlenia substancje organiczne i fosfor, na gorąco łączy się z wodorem i siarką. W specjalnych warunkach może reagować z azotem i fluorem. Jest dobrze absorbowany przez czerń platynową, stopione metale szlachetne, węgiel drzewny.

W organizmie człowieka podczas oddychania tlen jest pobierany w płucach, ulegając związaniu przez hemoglobinę krwinek czerwonych, po czym zostaje oddany (z włosowatych naczyń krwionośnych) do tkanek, gdzie bierze udział w procesach przemiany materii. Stosowany w hutnictwie, gazownictwie, medycynie, technologii chemicznej, w okrętach podwodnych, palnikach.